گردشگری از دید سازمان جهانگردی فعالیت هایی است که افراد به قصد گذراندن اوقات فراغت خود به مکانی غیر از محل زندگی خود سفر میکنند و چند روز در آنجا به سر میبرند که در اصطلاح به آنها گردشگر یا توریسم (Tourism) گفته میشود. براساس طبقه بندی سازمان ملل، توریسم به سه دسته تقسیم میگردد:
- گردشگر داخلی (Domestic Tourism): سفر گردشگران یک کشور به نقاط مختلفی از کشور خود
- گردشگر ورودی (Inbound Tourism): سفر شهروندان کشورهای دیگر به یک کشور
- گردشگر خروجی (Outbound Tourism): سفر شهروندان یک کشور به کشورهای دیگر
امروزه توجه کشورها به صنعت گردشگری و جذب توریست افزایش یافته است و این صنعت در کل جهان اهمیت بسیاری پیدا کرده است زیرا نقش بسیار پررنگی در حوزه اقتصادی ایفا میکند و یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در شکوفایی اقتصاد کشورها به شمار میآید. زمانی که یک گردشگر وارد کشوری می شود از بدو ورود نیاز به پرداخت هزینه هایی جهت اقامت، مواد غذایی، تفریح، حمل و نقل و غیره میباشد، بنابراین این هزینه ها میتواند در اقتصاد آن کشور نقش بسزایی ایفا کند.
جدای از بعد اقتصادی می توان به بعد فرهنگی و اجتماعی گردشگری هم اشاره کرد. زیرا باعث میشود کشورهای میزبان به ترویج زبان، فرهنگ و آداب و رسوم اجتماعی شان بپردازند. هرچقدر گردشگران به یک کشور زیاد شوند مشاغل بیشتری ایجاد میگردد و این باعث میشود که سطح بیکاری آن کشور به کمترین سطح برسد و این موضوع برای کشورهایی که جمعیت جوانی دارند بسیار حائز اهمیت است. گردشگری با توجه به نوع انگیزه و هدف افراد تغییر میکند. گاه برای تفریح سفر میکنند و گاه برای درمان، آموزش و غیره.
رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی یکی از اهداف مهم و بلندمدت کشورهای جهان در طول 50 سال اخیر بوده است و آموزش یکی از اساسی ترین عوامل در رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی جهان بشمار میآید. توسعه و رشد بیشتر اقتصادی و اجتماعی به نوبه خود آموزش و توسعه علمی بیشتری را میطلبد. آموزش و توسعه علم باعث ارتقاء ارزش ها و توانمندی افراد می شود و این خود تأثیر مستقیمی بر وضعیت اقتصادی دارد.
توسعه و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی در کشورهای پیشرفته باعث افزایش رفاه مردم و کاهش نرخ بیکاری می شود و در کشورهای در حال توسعه کاهش فقر و محرومیت و از سوی دیگر کوشش بیشتر جهت افزایش تولید ناخالص ملی و ارتقا استاندارهای زندگی مردم به سطح کشورهای توسعه یافته را داراست. پژوهشگاه رویان به عنوان نهاد مهم علمی، آموزشی و تحقیقاتی نقش محوری در تربیت نیروی تحصیل‌کرده و در نهایت تولید سرمایه علمی در کشور دارد. امروزه دستیابی به نظام آموزشی برتر و کارآمد از مهم‌ترین هدف‌های اصلی دنبال شده در جهان است و هر کشوری با توجه به میزان اهمیت آموزش در سطح جامعه و نزد مسئولان و سیاستگذاران قادر به پیشبرد و ارتقای سطح آموزشی است.
به مهاجرت و یا سفر افراد که جهت آموزش به مکانی غیر از شهر سکونت خود سفر می کنند گردشگری آموزشی اطلاق میشود. سفرهای آموزشی شامل دوره های دانشگاهی رسمی کوتاه مدت و یا بلند مدت و یا دوره های آموزشی غیر دانشگاهی که گاها شامل فرآیندهایی مانند فرصت های مطالعاتی، شرکت در سخنرانیها و سمینارهای علمی، آموزش تکنیکهای علمی در آزمایشگاه و بررسی مطالب دیگری می شوند که فرد می تواند با کمک آنها به صورت رسمی مطالب و تجربه های بیشتری بیاموزد. از نمونههای دیگر این آموزشها میتوان به ادامه تحصیل در کشورها یا گذراندن دوره هایی همچون تخصص، فلوشیپ، تکنیکهای آزمایشگاهی و دوره های کاربردی اشاره کرد.
گردشگری آموزش یا Edu-Tourism یکی از انواع این گردشگری‌هاست که مورد توجه خانواده‌ها و قشر جوان و نوجوان قرار گرفته است. در واقع برگزاری تورهای تفریحی که شامل آموزش های تخصصی و غیر تخصصی می شود، در بسیاری از نقاط دنیا امروزه یکی از انواع گردشگری است که در کنار تفریح و فراغت به آموزش موضوعات مورد علاقه پرداخته و در همین حال گردشگران هم از چشم‌اندازها و مشاهده فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی لذت میبرند و بسیاری از فعالیت‌ها را از نزدیک مشاهده میکنند.
در واقع گرشگری آموزشی در دنیا روز به روز در حال گسترش است که خانواده‌ها نیز به دلیل اهمیت مسائل آموزشی و یادگیری برای فرزندان‌شان در کنار تفریح، از این نوع خاص دوره های آموزشی بسیار استقبال میکنند اما در ایران توجهی به این نوع از گردشگری نشده و پژوهشگاه رویان به عنوان اولین مرکز در کشور اقدام به برگزاری و ترویج آن نموده است.
پژوهشگاه رویان در راستای کمک به ارتقای آموزش و پژوهش در کشور اقدام به برگزاری دوره های گردشگری آموزش کرده است. این دوره ها در دو سطح داخلی و بین المللی برگزار می گردد و کلیه دانش آموزان، دانشجویان و … می توانند در این دوره های آموزشی تفریحی شرکت کنند.
اهمیت برگزاری دوره های گردشگری آموزش ملی در چند جهت قابل بررسی است که از اهداف اصلی معاونت آموزشی پژوهشگاه رویان نیز محسوب شده و با توجه به جایگاه علمی و اجتماعی پژوهشگاه، انتظار می رود تا آثار زیر از برگزاری این نوع برنامه ها محقق گردد:
- گسترش علوم روز به دیگر نقاط کشور که دور از مرکز بوده و گاها به امکانات آموزشی، دسترسی کمتری دارند.
- ایجاد و گسترش فرهنگ عمومی سازی علم و نشر این حرکت در سازمانهای دیگر.
- تحقق شعار “آموزش بدون مرز (Education with no border)” با هدف مشارکت در انتقال تجربیات و آموخته های علمی به سایر نقاط کشور و دنیا.
- آشنایی با فرهنگ و جاذبه های گردشگری دیگر استانها برای افراد شرکت کننده و کمک به رشد صنعت گردشگری.
- جلوگیری از مهاجرت افراد علاقمند به آموختن علوم روز به سبک دانشگاههای بزرگ به سمت کلان شهرها.
- ایجاد تبادل و ارتباطات گسترده و یکپارچه جامعه علمی در این حوزه و کمک به یکسان سازی خدمات رسانی علمی به همه نقاط کشور.
- کمک به بازسازی و بروزرسانی زیرساخت های علمی آموزشی در کشور.
- ایجاد انگیزه در جوانان و نوجوانان در راستای پیشرفت علمی کشور.
- فراهم کردن زمینه حضور افراد برای اشتغال، از کلانشهرها به سمت شهرهای کوچک.
اما اهمیت برگزاری دوره های گردشگری آموزش بین المللی از جهات دیگری حائز اهمیت است که به چند مورد آن اشاره میشود:
- عدم دسترسی محدودیتهای بین المللی در موضوع آموزش
- ارز آوری برای کشور
- گردش اقتصادی ارزی – ریالی در دو حوزه گردشگری و آموزش
- ایجاد زمینه فعالیت های گسترده تر و تخصصی تر علمی-آموزشی در این حوزه
- تبادل علم و ایجاد ارتباطات بین المللی با دیگر کشورها برای افزایش همکاری های علمی
- تامین موادمصرفی آزمایشگاهی و دستگاه های مورد نیاز در این حوزه
- ایجاد زمینه های جدید اشتغال در کشور
- ایجاد جایگاه مناسب برای ایران عزیز به عنوان اولین مقصد سفر دانشجویان، دانشآموزان و فعالان علمی دیگر کشورها در منطقه برای دریافت آموزش
دوره های گردشگری آموزشی در پژوهشگاه رویان شامل تمامی سرفصل های زیر می باشد:
زیست فناوری (بیوتکنولوژی)، سلولهای بنیادی (بزرگسالان و جنینی)، مهندسی بافت، پزشکی بازساختی، سلول درمانی، علوم تولدمثل (ناباروری زنان، ناباروری مردان، جنین شناسی، ژنتیک، دوره های مامایی و تصویربرداری).
