گردشگری از دید سازمان جهانگردی فعالیت هایی است که افراد به قصد گذراندن اوقات فراغت خود به مکانی غیر از محل زندگی خود سفر میکنند و چند روز در آنجا به سر میبرند که در اصطلاح به آنها گردشگر یا توریسم (Tourism) گفته میشود. براساس طبقه بندی سازمان ملل، توریسم به سه دسته تقسیم میگردد:
- گردشگر داخلی (Domestic Tourism): سفر گردشگران یک کشور به نقاط مختلفی از کشور خود
- گردشگر ورودی (Inbound Tourism): سفر شهروندان کشورهای دیگر به یک کشور
- گردشگر خروجی (Outbound Tourism): سفر شهروندان یک کشور به کشورهای دیگر
امروزه توجه کشورها به صنعت گردشگری و جذب توریست افزایش یافته است و این صنعت در کل جهان اهمیت بسیاری پیدا کرده است زیرا نقش بسیار پررنگی در حوزه اقتصادی ایفا میکند و یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در شکوفایی اقتصاد کشورها به شمار میآید. زمانی که یک گردشگر وارد کشوری میشود از بدو ورود نیاز به پرداخت هزینه هایی جهت اقامت، مواد غذایی، تفریح، حمل و نقل و غیره میباشد، بنابراین این هزینه‌ها میتواند در اقتصاد آن کشور نقش بسزایی ایفا کند.
جدای از بعد اقتصادی میتوان به بعد فرهنگی و اجتماعی گردشگری هم اشاره کرد. زیرا باعث میشود کشورهای میزبان به ترویج زبان، فرهنگ و آداب و رسوم اجتماعی شان بپردازند. هرچقدر گردشگران به یک کشور زیاد شوند مشاغل بیشتری ایجاد میگردد و این باعث میشود که سطح بیکاری آن کشور به کمترین سطح برسد و این موضوع برای کشورهایی که جمعیت جوانی دارند بسیار حائز اهمیت است. گردشگری با توجه به نوع انگیزه و هدف افراد تغییر میکند. گاه برای تفریح سفر میکنند و گاه برای درمان، آموزش و غیره.
رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی یکی از اهداف مهم و بلندمدت کشورهای جهان در طول 50 سال اخیر بوده است و آموزش یکی از اساسی ترین عوامل در رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی جهان بشمار میآید. توسعه و رشد بیشتر اقتصادی و اجتماعی به نوبه خود آموزش و توسعه علمی‌بیشتری را میطلبد. آموزش و توسعه علم باعث ارتقاء ارزش‌ها و توانمندی افرادمی‌شود و این خود تأثیر مستقیمی بر وضعیت اقتصادی دارد.
توسعه و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی در کشورهای پیشرفته باعث افزایش رفاه مردم و کاهش نرخ بیکاری میشود و در کشورهای در حال توسعه کاهش فقر و محرومیت و از سوی دیگر کوشش بیشتر جهت افزایش تولید ناخالص ملی و ارتقا استاندارهای زندگی مردم به سطح کشورهای توسعه یافته را داراست. پژوهشگاه رویان به عنوان نهاد مهم علمی، آموزشی و تحقیقاتی نقش محوری در تربیت نیروی تحصیل‌کرده و در نهایت تولید سرمایه علمی‌در کشور دارد. امروزه دستیابی به نظام آموزشی برتر و کارآمد از مهم‌ترین هدف‌های اصلی دنبال شده در جهان است و هر کشوری با توجه به میزان اهمیت آموزش در سطح جامعه و نزد مسئولان و سیاستگذاران قادر به پیشبرد و ارتقای سطح آموزشی است.
به مهاجرت و یا سفر افراد که جهت آموزش به مکانی غیر از شهر سکونت خود سفر میکنند گردشگری آموزشی اطلاق میشود. سفرهای آموزشی شامل دوره‌‌‌های دانشگاهی رسمی‌کوتاه مدت و یا بلند مدت و یا دوره‌‌‌های آموزشی غیر دانشگاهی که گاها شامل فرآیندهایی مانند فرصت‌‌‌های مطالعاتی، شرکت در سخنرانیها و سمینارهای علمی، آموزش تکنیکهای علمی‌در آزمایشگاه و بررسی مطالب دیگری می‌شوند که فرد میتواند با کمک آنها به صورت رسمی‌مطالب و تجربه‌‌‌های بیشتری بیاموزد. از نمونههای دیگر این آموزشها میتوان به ادامه تحصیل در کشورها یا گذراندن دوره هایی همچون تخصص، فلوشیپ، تکنیکهای آزمایشگاهی و دوره‌‌‌های کاربردی اشاره کرد.
گردشگری آموزش یا Edu-Tourism یکی از انواع این گردشگری‌هاست که مورد توجه خانواده‌ها و قشر جوان و نوجوان قرار گرفته است. در واقع برگزاری تورهای تفریحی که شامل آموزش‌‌‌های تخصصی و غیر تخصصی میشود، در بسیاری از نقاط دنیا امروزه یکی از انواع گردشگری است که در کنار تفریح و فراغت به آموزش موضوعات مورد علاقه پرداخته و در همین حال گردشگران هم از چشم‌اندازها و مشاهده فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی لذت میبرند و بسیاری از فعالیت‌ها را از نزدیک مشاهده میکنند.
در واقع گرشگری آموزشی در دنیا روز به روز در حال گسترش است که خانواده‌ها نیز به دلیل اهمیت مسائل آموزشی و یادگیری برای فرزندان‌شان در کنار تفریح، از این نوع خاص دوره‌‌‌های آموزشی بسیار استقبال میکنند اما در ایران توجهی به این نوع از گردشگری نشده و پژوهشگاه رویان به عنوان اولین مرکز در کشور اقدام به برگزاری و ترویج آن نموده است.
پژوهشگاه رویان در راستای کمک به ارتقای آموزش و پژوهش در کشور اقدام به برگزاری دوره‌‌‌های گردشگری آموزش کرده است. این دوره‌ها در دو سطح داخلی و بین المللی برگزار میگردد و کلیه دانش آموزان، دانشجویان و … می‌توانند در این دوره‌‌‌های آموزشی تفریحی شرکت کنند.
اهمیت برگزاری دوره‌‌‌های گردشگری آموزش ملی در چند جهت قابل بررسی است که از اهداف اصلی معاونت آموزشی پژوهشگاه رویان نیز محسوب شده و با توجه به جایگاه علمی‌و اجتماعی پژوهشگاه، انتظار می‌رود تا آثار زیر از برگزاری این نوع برنامه‌ها محقق گردد:
- گسترش علوم روز به دیگر نقاط کشور که دور از مرکز بوده و گاها به امکانات آموزشی، دسترسی کمتری دارند.
- ایجاد و گسترش فرهنگ عمومی‌سازی علم و نشر این حرکت در سازمانهای دیگر.
- تحقق شعار “آموزش بدون مرز (Education with no border)” با هدف مشارکت در انتقال تجربیات و آموخته‌‌‌های علمی‌به سایر نقاط کشور و دنیا.
- آشنایی با فرهنگ و جاذبه‌‌‌های گردشگری دیگر استانها برای افراد شرکت کننده و کمک به رشد صنعت گردشگری.
- جلوگیری از مهاجرت افراد علاقمند به آموختن علوم روز به سبک دانشگاههای بزرگ به سمت کلان شهرها.
- ایجاد تبادل و ارتباطات گسترده و یکپارچه جامعه علمی‌در این حوزه و کمک به یکسان سازی خدمات رسانی علمی‌به همه نقاط کشور.
- کمک به بازسازی و بروزرسانی زیرساخت‌‌‌های علمی‌آموزشی در کشور.
- ایجاد انگیزه در جوانان و نوجوانان در راستای پیشرفت علمی‌کشور.
- فراهم کردن زمینه حضور افراد برای اشتغال، از کلانشهرها به سمت شهرهای کوچک.
اما اهمیت برگزاری دوره‌‌‌های گردشگری آموزش بین المللی از جهات دیگری حائز اهمیت است که به چند مورد آن اشاره میشود:
- عدم دسترسی محدودیتهای بین المللی در موضوع آموزش
- ارز آوری برای کشور
- گردش اقتصادی ارزی – ریالی در دو حوزه گردشگری و آموزش
- ایجاد زمینه فعالیتهای گسترده تر و تخصصی تر علمی-آموزشی در این حوزه
- تبادل علم و ایجاد ارتباطات بین المللی با دیگر کشورها برای افزایش همکاری‌‌‌های علمی
- تامین موادمصرفی آزمایشگاهی و دستگاه‌‌‌های مورد نیاز در این حوزه
- ایجاد زمینه‌‌‌های جدید اشتغال در کشور
- ایجاد جایگاه مناسب برای ایران عزیز به عنوان اولین مقصد سفر دانشجویان، دانشآموزان و فعالان علمی‌دیگر کشورها در منطقه برای دریافت آموزش
دوره‌‌‌های گردشگری آموزشی در پژوهشگاه رویان شامل تمامی‌سرفصل‌‌‌های زیر میباشد:
زیست فناوری (بیوتکنولوژی)، سلولهای بنیادی (بزرگسالان و جنینی)، مهندسی بافت، پزشکی بازساختی، سلول درمانی، علوم تولدمثل (ناباروری زنان، ناباروری مردان، جنین شناسی، ژنتیک، دوره‌‌‌های مامایی و تصویربرداری).
